Tarih kitapları bize çoğu zaman bir gerçeği değil, kazananın hikâyesini anlatır. Teknoloji tarihindeki iki büyük isim Alexander Graham Bell ve Thomas Edison bunun en bilinen örnekleridir. Ama gerçek biraz farklı: Telefonu da ampulü de ilk bulan onlar değildi.
Telefonun Gerçek Mucidi
Yıllarca “telefonun mucidi” olarak Alexander Graham Bell’in adını duyduk. Oysa Bell, telefonu icat eden kişi değil, patentini ilk alan kişiydi. Tarihçilerin ulaştığı kayıtlara göre Bell, o dönemde telefon üzerinde çalışan pek çok mucitten sadece biriydi. Bu mucitlerden biri de İtalyan Antonio Meucci idi.
Meucci, 1854’te telefonun ilk örneğini geliştirdi ve 1871’de geçici patent başvurusu yaptı. Ancak kaderin cilvesi, o yıllarda işsiz kalan Meucci, patent süresini uzatmak için gereken 10 dolarlık ücreti ödeyemedi. İcadının çizimlerini gönderdiği Western Union adlı şirketteki laboratuvarda, Graham Bell bu krokileri gördü ve 1876’da patenti kendi adına aldı.
Meucci hemen dava açtı. 1886’da mahkeme Meucci’nin haklı olabileceğine dair güçlü kanıtlar buldu ama karar çıkmadan önce Meucci hayatını kaybetti. Ve tarih, Bell’i mucit olarak anmaya başladı. Yıllar sonra, 2002’de ABD Kongresi, aldığı bir kararla “Telefonun gerçek mucidi Antonio Meucci’dir” ifadesini resmen onayladı.
Ampulün Gerçek Hikâyesi
Thomas Edison da tıpkı Bell gibi, bir fikri ilk bulan değil, onu mükemmelleştiren kişiydi. Ampulü “icat eden adam” olarak bilinir ama ilk elektrikli ışık 1802’de İngiliz Humphry Davy tarafından üretilmişti. Davy, karbon elektrotlardan oluşan bir devre kurarak ilk elektrikli ışığı elde etmişti. Ondan sonra onlarca mucit Joseph Swan, Heinrich Göbel gibi isimler benzer deneyler yaptı.
Edison’un farkı, bu denemeleri bir sisteme dönüştürmesiydi. Uzun ömürlü filaman, pratik soket ve elektrik dağıtım ağı geliştirerek ampulü günlük hayata soktu. Yani Edison’un başarısı ışığı yakmakta değil, ışığı sürdürülebilir hale getirmekteydi.
Gerçeğin Gölgesi
İcatlar bazen bir kişinin dahiyane fikriyle değil, onlarca insanın emeğiyle doğar. Ama tarih, sadece bir ismi hatırlar. Telefon ve ampul, işte bu unutulan kahramanların sessiz hikâyesidir. Antonio Meucci’nin ödeyemediği 10 dolar, belki de tarihin yönünü değiştiren en küçük paraydı. Ve kim bilir… Belki bugün adını hiç duymadığımız başka bir mucit, geleceğin devrimini çoktan buldu bile.
Pusulanız bilgi olsun.
Çocuğum yeni öğrenmiş bu konuyu Emre'ciğim bahsettiğin isimleri duymamış hiç
Erkenden duyurmuş olduk :))
E bunu bize anlatanlar bilmiyor mu?
Yanlış biliyorlar. Halbuki doğrusu başka :))