Dünya Bankası, ülkeleri, sahip oldukları kişi başı gelire göre belli bir sınıflandırmaya tabi tutuyor. 1989’dan beri kullanılan metodolojiye göre ülkeler düşük gelirli, orta gelirli ve yüksek gelirli olmak üzere üç ana kategoride sınıflandırılmakta. Ancak orta gelir grubundaki ülkeler için kullanılan gelir bandı geniş olduğu için orta gelir grubu alt orta gelirli ülkeler ve üst orta gelirli ülkeler olmak üzere kendi içerisinde de ikiye ayrılıyor.
Dünya Bankası tarafından bu sınıflandırma, her yıl 1 Temmuz tarihinde yapılıyor ve burada esas alınan da kişi başı milli gelir düzeyi oluyor.
ÜLKE SINIFLANDIRMALARINDA KULLANILAN KİŞİ BAŞI GELİR
Dünya Bankası tarafından açıklanan 2019 yılı Temmuz verilerine göre kişi başı geliri 1,025 doların altında olan ülkeler düşük gelirli ülkeler, 1,026-12,375 dolar arasında olan ülkeler orta gelirli ülkeler olarak tanımlanmakta.
Orta gelir grubu bandı geniş olduğu için ikiye bölündüğünden, bu gelir grubunda kişi başı geliri 1,026 - 3,995 dolar arasında olan ülkeler alt orta gelirli ülkeler olurken, 3,996 - 12,375 dolar kişi başı gelire sahip olan ülkeler ise üst orta gelirli ülkeler olarak sınıflandırılıyor.
Kişi başı geliri 12,375 doların üstünde olan ülkeler ise yüksek gelirli ülkeler olarak sınıflandırılmakta.
ÜLKE GRUPLARI NE KADAR DEĞİŞİYOR?
Dünya Bankası tarafından her yıl Temmuz ayında açıklanan verilere göre ülkelerin kişi başı gelire göre hangi gelir grubunda olduğu, hangi ülkelerin gelir gruplarını değiştirdiği, hangilerinin bir alt gruba ya da üst gelir grubuna girdiği belirleniyor.
Dünya Bankası’nın gelir gruplarına göre yaptığı sınıflandırmaya baktığımızda, sınırlı olsa da 2019 yılında bazı ülkelerin gelir gruplarını değiştirdiğini görüyoruz. Mesela Zimbabve ve Senegal düşük gelir grubundan alt orta gelir grubuna çıkarken, Kosova, Srilanka ve Gürcistan alt orta gelirden üst orta gelir grubuna yükselmiş.
Diğer yandankişi başı geliri azaldığı için Arjantin, yüksek gelirli ülkeler grubundan üst orta gelir grubuna düşerken, bu yıl üst orta gelir grubundan ve diğer alt gelir grubundan yüksek gelirli ekonomiler grubuna yükselen ülke olmamış.
Tabi en önemlisi de alt orta gelir grubunda olan ülkelerin düşük gelir grubuna düşmemesi.
TÜRKİYE HANGİ GELİR GRUBUNDA?
2019 yılı Temmuz ayı verilerine göre Türkiye, sahip olduğu 9,632 dolar gelir ile üst orta gelir grubunda yer alıyor. Orta gelir grubunun şansızlığı şu ki: orta gelir grubu 1,026-12,375 dolar gibi geniş bir bandı içerisine aldığı için bu bölgede bulunan ülkeler uzun yıllar bu gelir grubunda kalabiliyor. Türkiye, son yıllarda alt orta gelir grubundan üst orta gelire yükselmiş fakat bir sonraki gelir grubu olan yüksek gelirli ekonomiler içerisine girememiştir.
Açıkçası orta gelir grubunda yer alan ülkelerin yüksek gelirli ülkeler grubuna yükselmesi biraz zaman alıyor.
Bu nedenle Türkiye, içerisinde bulunduğu üst orta gelir grubundan yüksek gelir grubuna girmek için yeni bir atılıma, kuvvete ihtiyaç duyuyor.
Bu atılım, ekonomideki üretim yapısının değişiminden ülke algısına kadar birçok alanda yeniliği kapsamaktadır. Çünkü ülkenin gelir grubunu değiştirmesi demek, kişi başı gelirin artışı demek, üretim miktarında artış demek, ülkeye gelecek yabancı yatırım miktarında artış demek, ülke algısının iyileşmesi demek ve en önemlisi ülke risk priminin düşmesi demek.