Uluslararası 15 Temmuz Sempozyumu”, Başbakan Binali Yıldırım’ın katılımıyla SETA İstanbul’da yapıldı. Sempozyumda 15 Temmuz darbe girişiminin nedenleri, etkileri ve geçen bir yıllık sürede yaşananlar tartışıldı, tüm ayrıntılarıyla konuşuldu.
FETÖ darbe girişimine giden süreçte, Türkiye ekonomisini ayrıca önem vermemiz gerekiyor. FETÖ darbe girişiminin amacı neydi? Ekonomi darbe girişiminde neden önemliydi? Türkiye ekonomisi neden hedefteydi? Özellikle Gezi olayları ile başlayan süreçte ekonomi neden birçok saldırıya maruz kaldı?
Darbe girişiminin üzerinden geçen bir yılın ardından bu soruların cevapları daha açık artık ve bu soruların cevabını aramak daha anlamlı bugünlerde.
TÜRKİYE EKONOMİSİ NEDEN HEDEFTE?
Aslında Türkiye’nin neden hedefte olduğunu bugün daha rahat görebiliyoruz. Şöyle ki,
Türkiye’nin son yıllarda ekonomide yaşadığı değişim ve dönüşüm, bulunduğu bölgede ve özellikle de İslâm coğrafyasında başarılara aç olan, bağımsız olmak isteyen ülkelere Türkiye’nin örnek ve öncü ülke olmasından rahatsız olan yerleşik düzen sahiplerini rahatsız etmesi,
Enerji alanında var olan denklemi değiştiren ve kurulacak yeni denklemin tek değişmez değişkeni olan Türkiye’nin bölgede öncü konuma ulaşması,
Türkiye’nin savunma sanayinde attığı adımlar dolayısıyla bağımlılığının azalması ve kendi ayağı üzerinde çalışma çabalarının meyvesini vermesi,
Türkiye’nin ekonomik olarak yakaladığı performans ve ekonomik göstergelerdeki iyileşme,
Başta AB ülkeleri olmak üzere birçok gelişmiş ülke ile eşit ve dik duruşu,
Gelişmiş ülkelerin ekonomik ve siyasi istikrarın sağlandığı yeni Türkiye’ye tahammül edememeleri,
Türkiye’nin Rusya ile Ortadoğu ve Asya’da farklı ülkelerle farklı işbirlikleri geliştirmesi,
Tüm bu süreç, 15 Temmuz darbe girişiminde bulunanları rahatsız etti.
Türkiye’yi bölgede tehlike olarak gören güçler, Türkiye’nin hem ekonomide hem de siyasi alanda bağımsız hareket etmesini engelleyemeyince içerden müdahale girişimlerinde bulundular.
FETÖ’nün aracılığıyla başlayan Gezi olayları ve 17/25 Aralık darbe girişimiyle ekonomide kaotik ortam oluşturmak istediler. Ekonomide kriz oluşturma çabalarının sonuç vermemesi, ve dolayısıyla ekonomide hedeflediklerini yapamamaları nedeniyle nihai olarak darbeye giriştiklerini gördük.
PEKİ, DARBE GİRİŞİMİ EKONOMİYİ ETKİLEDİ Mİ?
Üzerinden bir yıl geçen başarısız darbe girişiminin ekonomiye etkileri ne oldu? Başarısız darbe girişiminin ekonomi üzerindeki etkisi halen devam ediyor mu?
Türkiye ekonomisiyle ilgili çok net bir durum var:
15 Temmuz’da Türkiye, normal şartlar altında bir ülkenin karşılaşabileceği en büyük sorunlardan birisiyle karşılaşmasına rağmen, güçlü ve dinamik yapısı sayesinde ekonomide oluşan şokların etkisini kısa sürede bertaraf etmeyi başardı.
Kredi derecelendirme kuruluşlarının 15 Temmuz darbe girişimini fırsat bilerek takvim dışı bir süreç izlemesine, yatırım yapılabilir notunun düşürülmesine, kur spekülasyonu ile kriz algısı oluşturulma çabasına ve bu çabanın sonucu olarak ekonomide kriz beklentisine rağmen, Türkiye ekonomisi yalnızca 2016 üçüncü çeyrekte yüzde 1,3 daralma yaşadı.
Ardından, bir çeyreklik negatif büyümeden sonra ekonomi, yılın son çeyreğinde toparlanmaya başladı. Türkiye ekonomisi, 15 Temmuz’un etkisiyle 2016 yılı son çeyrekte yeniden dinamik bir yapıya bürünerek yüzde 3,5 oranında büyüdü.
15 Temmuz darbe girişiminin olumsuz etkilerinin bertaraf edildiğine dair en belirgin gösterge ise, 2017 ilk çeyrek ekonomik büyüme oranı. 15 Temmuz sürecine ve dış etkenlere rağmen, 2017 yılı ilk çeyrek büyüme oranı yüzde 5. Üstelik bu büyüme oranıyla Türkiye, G20 ülkeleri arasında Çin ve Hindistan’dan sonra üçüncü, 34 üyeli OECD ülkeleri arasında ise ikinci oldu.
Bu dönemde, Borsa İstanbul’un başarılı bir performans izlemesi, ekonomiye güvenin artması ve yeni yatırımcıların gözde ülkesi olarak Türkiye’nin öne çıkması, ekonominin daha hızla toparlanmasına katkı yapacaktır.
15 Temmuz’un birinci yılında, Türkiye’nin siyasi ve ekonomik istikrarını baltalamak isteyenler için ise söylenecek tek şey var:
Türkiye son yıllarda yaşadığı birçok badireyi atlattı. 15 Temmuz ise bir milat. 15 Temmuz gecesi gösterilen direniş, bundan sonra gelebilecek şokların çok daha rahat bertaraf edileceğinin en güçlü kanıtıdır.